Erken Yumurta Yetmezliği

Erken Yumurta Yetmezliği Nedir?

Erken yumurta yetmezliği, yani primer yumurtalık yetmezliği, yumurtalıkların yumurta üretme ve salma işlevlerinin beklenenden daha erken yaşta durmasıyla ortaya çıkan bir kısırlık nedenidir. Bu durum genç yaşlarda gelişebilir ya da doğumdan sonra fark edilebilir.

Erken yumurta yetmezliği olan kadınlarda adetler düzensiz olabilir ya da tamamen durabilir. Kısırlık sorunları yaşamaları ve menopoz benzeri semptomlar görülmesi olasıdır. Bu durum gebeliği zorlaştırsa da, gebelik tamamen imkânsız değildir.

Erken Yumurta Yetmezliğine Neden Olan Faktörler Nelerdir?

Erken yumurta yetmezliğine neyin yol açtığı kesin olarak bilinmemektedir. Bazı kadınlarda genetik faktörler ya da bağışıklık sistemi ile ilgili problemler etkili olabilir. Bağışıklık sisteminde bozukluk olduğunda, vücut kendi dokularına saldırabilir. Böyle bir durumda, yumurtalık hücreleri de hedef alınan dokular arasında olabilir.

Ayrıca histerektomi, radyoterapi, pelvik cerrahiler ya da kanser tedavisinde uygulanan kemoterapi sonrası da erken yumurta yetmezliği gelişebilir.

Erken yumurta yetmezliğinin belirtiler nelerdir?

Erken yumurta yetmezliğinin belirtileri, genellikle menopoz belirtilerine benzer. Menstrüel döngü düzensizleşebilir ya da tamamen durabilir. Bununla birlikte sıcak basmaları, gece terlemeleri, sinirlilik, vajinal kuruluk, cinsel istekte azalma ve uykusuzluk gibi menopoz semptomlarının biri ya da birkaçı görülebilir.

Nasıl teşhis edilir?

Adet döngünüzde düzensizlikler varsa ya da tamamen durduysa, doktorunuz öncelikle fiziksel bir muayene yapacaktır. Ardından genel sağlık durumunuz ve primer yumurtalık yetmezliği belirtileriniz olup olmadığı hakkında sorular soracaktır.

Adet düzensizliğinin olası diğer nedenlerini değerlendirmek için kan tahlilleri istenebilir. Bunun yanında bir gebelik testi yapılması da gerekir.

Olası yumurtalık yetmezliğini değerlendirmek amacıyla, kandaki follikül uyarıcı hormon (FSH) seviyesi ölçülür. FSH, her ay bir yumurtanın salınmasını sağlayan hormondur. Birden fazla günde yapılan ölçümlerde bu hormon seviyesi normalden yüksekse, erken yumurta yetmezliği tanısı konabilir. Ayrıca kandaki estradiol (bir tür östrojen) seviyesinin belirlenmesi için başka bir kan testi yapılabilir. Eğer FSH seviyesi yüksekken, östrojen seviyesi düşükse, bu primer yumurtalık yetmezliği açısından önemli bir göstergedir. Pek çok kadın, gebe kalamama şikâyetiyle doktora başvurduğunda bu tanıyla karşılaşmaktadır.

Nasıl tedavi edilir?

Tedavi, belirtilerinizi yönetmeye yönelik olacaktır. Ancak günümüzde yumurtalıkların yeniden düzenli şekilde çalışmasını sağlayacak kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Doktorunuz, sıcak basması gibi belirtileri hafifletmek amacıyla hormon tedavisi ya da başka ilaçlar önerebilir. Ayrıca hormon tedavisi, erken kemik kaybını önlemeye de yardımcı olabilir. Sizin için en uygun tedavi seçeneğine, doktorunuzla birlikte karar vermelisiniz.

Erken yumurta yetmezliği olan bazı kadınlar, verici yumurta ve in vitro fertilizasyon (tüp bebek) yöntemi ile hamile kalabilmektedir.