Tüp Bebek Nedir?
Anne ve baba olmak isteyen çiftlerin önüne kimi zaman zorlu yollar çıkabilir. Sağlıksız spermler tutunamayan embriyolar ve bunun gibi birçok neden bebek sahibi olma umudunuzu azaltmış olabilir. Günümüzde tüp bebek tedavisi anne ve baba için ayrı tedavi boyutlarında gerçekleştirilebiliyor. Kendiliğinden döllenme sağlayamayan hücreler laboratuvar ortamında bir araya getiriliyor ve döllenmenin gerçekleşmesi bekleniyor. Döllenen yumurta daha sonra anneye yeniden naklediliyor.
Döllenme mikroenjeksiyon yani elle yumurta içine sperm enjekte ederek de yapılabilir. Tüp bebek tedavisinin ilk adımı FSA yani yumurtalık uyaran hormon ilaçlarıyla başlar. Yumurta uyarma işlemlerine adetin 2. Gününde başlanır ve yaklaşık olarak 11 gün bu uyarılma tedavisi sürer. Yumurtalar istenilen boyutlara ulaştığında sıra yumurta çatlatma iğnesine gelir ve 2 gün sonunda yumurtada çatlamalar oluşur. Çatlamalar oluşmadan bu yumurtaların toplanmış olması gerekmektedir. Bu durumun geciktirilmemesi çok önemli çünkü tersi bir durum olur ve yumurtalar toplanmaz ise rahme dökülme ihtimali vardır. Dökülen yumurtalar maalesef tedavi için kullanılamaz ve tüm tedavi sürecine yeniden başlamak gerekir. Yumurta toplama işlemi lokal ve ya genel anestezi altında yapılabilir. İşlem ortalama 15 dakika kadar sürmektedir. Döllenmeyi sağlamak için babadan alınan spermle yumurta uygun ortamlarda yan yana bırakılır ve döllenmenin gerçekleşmesi beklenir.
Tüm bu işlemlerden sonra tedavi anne rahmine embriyo transferiyle son bulur ve işlem sonrası gebelik testi için 10 gün kadar bekleyerek sonuca ulaşabiliriz. Ancak tüp bebek tedavisi asla %100 başarı oranına sahip değildir ve ne tedavi sırasında ne de öncesinde bu unutulmamalı, hastalar çıkan herhangi bir olumsuz sonuçta umutsuzluğa kapılmadan bir sonraki tedaviye başlamalıdır.
Co-culture ( Yapay Rahim )
Günümüzde tüp bebek tedavisinde ismini sıkça duymaya başladığımız bir yöntem olan yapay rahim aslında bu isimle anılmamalı doğru isim olarak co-culture kullanılmalıdır. Co-culture tüp bebek tedavisi için kullanılan yardımcı bir tedavidir. Rahim içine kültür uygulaması anlamına gelen bu tedavi doğal yollarla bebek sahibi olamayan çiftler için yeni umut kapıları açmaktadır. Bu tedavi 3 ve üstü tüp bebek uygulamalarında yani tekrarlayan başarısız tüp bebek tedavilerinde kullanılmaktadır. Kadının regl döneminin 21. Gününde rahimden alınan küçük bir doku laboratuvarda yeniden yapılır. İşlem sonrasında hastamız artık tüp bebek tedavisine başlatılır. Yumurtalık uyarılması, yumurtalıkların çatlatılması ve toplanmasının ardından laboratuvarda yapılıp dondurulmuş örnekler çözülür ardından co-culture dediğimiz yapay rahim oluşturulur. Tüp bebek işlemi ve bu işlem sonrası döllenme elde edildikten sonra embriyoların transferine kadar geçen süreç bu yapay rahimde yani co-culture de sürdürülür. Embriyolar bu süreçte kendi anne rahminde büyüyor gibi büyürler. Aslında burada yapılan tam olarak ana rahmini laboratuvar ortamında sürdürmektir.
Endometrial hücreler gelişmekte olan embriyoya asla zarar vermiyor aksine gelişmesine yardımcı oluyor ve destekliyor. Co-culture sıvısı embriyolar için çok yararlı sıvılara sahiptir içinde bulunan besleyici sıvılar ve proteinler gelişim için önem arz ediyor. Ayrıca yine ortamda oluşmuş antioksidanlar embriyoya zarar verebilecek atıkları çevreden uzaklaştırıyor.
Yapay Rahim Uygulaması Hangi Durumlarda Yapılabilir?
Bu tedavi yöntemi her hastada uygulanabilecek ve buna ihtiyaç duyulacak bir tedavi değildir. Ayrıca bu tedavinin yapılması yoğun çaba, iş gücü ve sağlam altyapılar gerektirir. Hekiminizin bu konuda fazlasıyla bilgili ve tecrübeli olması gerekir. Yapay rahim uygulamasına ihtiyaç duyup duymadığınıza da hekiminiz karar verecektir. Yapay rahim uygulaması;40 yaşını geçmiş ve anne olmak isteyen adaylarda ve FSH değeri fazlaca yüksek olan hastalarda tercih edilebilir. Daha önce tüp bebek tedavisini bir den fazla denemiş ve rahim durumuna bağlı olarak başarısız olmuş hastalarda ayrıca medikal tedavilerde, tedaviye bir tepki verilmediği durumlarda da uygulanabilir.
Uygun doktoru seçmeniz uygun bir tedaviye başlayabilmeniz için en önemli adımdır. Hekiminize güvenebileceğinizden emin olun.
Co-culture (Yapay Rahim) Başarısı
Kullanılan bu yeni yöntem tüp bebek tedavisinde başarı oranını yükseltmiştir. Başarısız tüp bebek tedavilerine yeni bir kapı açmış ve umut ışığı olmuştur. Özellikle tekrarlayan başarısız tüp bebek tedavileri co-culture uygulamalarında ki en önemli tedavi şekli haline gelmektedir. Başarı, transferden öncesi ve transferin gerçekleşmesi sonrası olarak iki farklı bölümde gözlenir. Transfer öncesi embriyo gelişmesinde bu oran %68’dir. Transfer sonrasında ise %50 gibi oranlara çıkmıştır.
Tüp Bebek Merkezlerinde Co-Culture Uygulaması Yapılabilir mi?
Bu uygulamanın başarılı sonuçlar doğurması pek çok tüp bebek tedavi merkezini de harekete geçirmiş ve uygulama alanı yaratmak için harekete geçen merkezler yeterli bilgi, teknik donanım ve uzman hekim sayesinde çalışmalara başlamıştır. Ancak yine de her tüp bebek merkezinin böyle bir tedavi için yeterli olanağı bulunmamaktadır.
Tecrübe gerektiren bir tedavidir ve her hekim bu tecrübeye sahip olmayabilir. Maddi yönden tüp bebek tedavisi de külfetlidir ancak bir de üstüne yapay rahim eklenince bu çiftlerin de altından kalkmakta zorlanacağı bir durum yaratabilir. Hem yüksek meblağlara hem de yüksek ve incelikli çalışma alanlarına ihtiyaç duyulduğu için şu anda çoğu tüp bebek merkezinde bu uygulama yapılmamaktadır. Dünyada %100 başarı sağladığı kesin kanıtlara dayanmamış ve uygulanması gereken tedaviler arasında henüz yerini almamış olması da merkezlerde bulunmasını engellemiştir.
Tüp bebek merkezlerinin bir kısmı ise bu uygulamayı bünyelerine dahil etmiş ve uygulamaya başlamıştır. Küçük bir araştırmayla bu merkezlerin hangileri olduğunu öğrenebilirsiniz.
Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Olumsuz Etkileyen Faktörler
Tüp bebek ile stres arasındaki ilişki birbiriyle tahmin ettiğinizden çok daha alakalıdır ve başarı oranında çok büyük bir etkisi vardır. Vücut bilindiği üzere hormonlar tarafından idare edilir, hormonlar ise duygularımız tarafından. Bu nedenle tüp bebek sürecinde çiftlerin hem birbirleriyle hem de kendileriyle olan duygusal durumları çok önemli. Bazen bu süreçte yaşanan sorunlar çiftleri derinden sarsarak aşılamayacak yollara sürüklemektedir.
Tedaviye başlarken tedavinin çoğunlukla olumsuz yönlerini kabullenmek gerekir tabi ki burada umutsuz olmak durumundan bahsetmiyoruz. Stres hayattaki çoğu şeyi etkilediği gibi hormonları allak bullak etmesiyle tedavi sürecini zora sokar. Aynı zamanda yaş da tüp bebek tedavisindeki en önemli unsurdur. Yaş ne kadar az ise başarı şansı o kadar yüksektir. İlk denemede başarısız olarak diğer deneme için uzun bir ara veren çiftler bilmelidir ki zaman aleyhlerine işler. Yumurtalar 35 yaşından sonra verimini kaybetmeye başlar. Eğer bebek sahibi olma konusunda ısrarcı iseniz erken yaşlarda bu tedaviyi uygulatmalı ve gebelik gerçekleşene kadar tedaviye devam etmelisiniz.
Başarıyı etkileyen diğer faktörler ise yaşam tarzı yani alkol, sigara ve uyarıcı madde kullanımları olacaktır. Vücut direncini bu tarz sağlıksız maddelerle azaltırsanız tedaviniz baştan kaybedilmiş bir savaş olacaktır. Genetik bozukluklar ve rahim sorunları içinse zaten günümüz bilim adamları hala çalışmalarını sürdürmektedirler. İşte bunlardan en önemlisi ve rahim bozukluğundaki çözüm yapay rahimdir. Sonuç olarak psikolojik ve maddi olarak kendinizi tedaviye hazırlayıp, süreci olabildiğince stressiz ve sakin geçirip, sigara, alkol gibi madde kullanımlarını bırakarak zaten tedavinin sürecini kolaylaştıracak aynı zamanda tedavide olumlu etkiler yaratacaksınız. Hekim seçiminizi çok doğru yaparak da başarı oranınızda değişim yaratabilirsiniz.
Comments