Kız çocukları genellikle 9 ile 14 yaş arasında menarş yani ilk kez adet görmeye başlarlar. İlk adetin oluşması için kızların bazı belirtiler göstermesi gerekmektedir. Puberte yani ergenlik olarak adlandırılan bu dönemde kız çocuklarının ilk olarak boyları uzamaya başlar. Uzayan boya bağlı olarak göğüslerde tomurcuklanmalar ve belirginleşmeler ortaya çıkar. Puberte evresine bağlı olarak ergenlikteki kızların genital bölgelerinde de tüylenmeler belirir. Tüm bu yaşanan belirtilerden sonra menarş yani ilk adet kanaması görülür.
Ancak bazı durumlarda ilk adet kanaması 9 yaştan önce görülebilmektedir. Bu duruma erken puberte prekokos yani erken yaşta adet görme denmektedir. Erken yaşta görülen adetin belli başlı sebepleri olabileceği gibi bazen de tespit edilemez ve bu duruma da idiyopatik durum nedir.
Genellikle 9 yaş öncesi görülen adet dışarıdan kullanılan ilaçlara bağlı sebeplerden ötürü ortaya çıkmıştır. Ancak bazen altında başka sebeplerde yatabilmektedir. Bu durum da ciddi bir tıbbi problem yaratabilir. Bu nedenle çocuğun 9 yaşından önce adet görmesi durumunda mutlaka bir doktora başvurulması gerekmektedir.
Erken adet görmenin bazı nedenleri
Mensup Olunan Irk
Genç kızlarda normal adet görme yaşı 12-14 arası olarak kabul edilebilir. Genç kızlarda adet görmenin yaşı ırktan ırka değişkenlik gösterebilir. Bazı ırklara mensup kişilerde çok daha erken yaşta adet görülmesi normal kabul edilir.
Genetik Özellikler
Aileden geçen genetik özellikler, annenin veya ablanın, annenin kız kardeşinin (teyze) erken dönemde adet görmesi gibi nedenlerden sonucunda erken adet görme olabilir.
Beslenme
Geçmiş yıllara göre çocukların ve yetişkinlerin beslenme alışkanlıklarının değişmesi, proteinli gıda tüketiminin artması gibi faktörler ergenlik yaşını düşürmüş ve bunun sonucunda ise erken adet görme durumlarında artış meydana gelmiştir. Kilo da ergenlik ve adet görme durumları üzerinde etkili olabilir. Kilolu kızlarda erken adet görme durumları meydana gelebilir.
Hormon Bozucu Maddeler
Ergenlik yaşının düşmesini yalnızca çocukların beslenme alışkanlıkları ve genetik gibi etkenlere bağlanmamalıdır. Çevresel faktörler, yediğimiz yemekte, yaşadığımız ortamda, kullandığımız eşyada vs. de bulunan hormon sistemini bozucu maddeler de erken ergenliğe girişten, erken adet görmekten sorumlu olabilirler.
Hastalık
Nadir de olsa erken adet görmenin nedenleri arasında beyin tümörleri, beyin apseleri ve enfeksiyonları, böbreküstü bezleri tümörleri, yumurtalık tümörleri ve hastalıkları olabilir.
Diğer Faktörler ise ;
Kentsel yerleşim alanlarında yaşamak
Deniz seviyesinde, düşük rakımda yaşamak
Ekvatora yakın bölgelerde yaşamak
14 yaşına kadar ilk adet kanaması gerçekleşmelidir. 14 yaşına gelen kız çocuğunda adet kanaması henüz görülmeyip yalnızca tüylenme, göğüslerde büyüme varsa adet kanaması için 16 yaşına kadar beklenebilir. Eğer adet kanaması 16 yaşına geldiğinde de başlamadıysa hemen bir doktora başvurulmalıdır. Tedavi edilmesi gereken bir durum söz konusudur. Ergenlik döneminde görülmeye başlanan adet kanamasının düzensiz olması ilk yıllarda çok normaldir. Bazen 3-5 ayda bir bile görülmektedir.
Comments