top of page

Kök Hücre ve Tüp Bebek Tedavisi

Tüp Bebek Nedir?

Tüp bebek tedavisi, anneden ve babadan alınan üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında döllenmesi sağlanarak, daha sonradan oluşan yumurtaların anneye yeniden aktarılması işlemidir. Verilen birtakım ilaçlarla annenin yumurtaları uyarılır. Tedavi doğal yollardan çocuk sahibi olamayan tüm aileler içinse büyük bir umut kaynağıdır. Fakat tüp bebeğin tedavi başarı oranı şimdiye dek hiçbir hastaya %60’ın üstünde aktarılmamıştır. Çiftler bilmeli ki ilk seferde bebek sahibi olma şansları çok azdır. Tüp bebek tedavisi maddi ve manevi tüm koşular uygunsa 10 defaya kadar uygulanabilir.



İlk defa da bebek sahibi olamayan çiftler psikolojik olarak büyük hüsranlara uğramakta ve artık bebek sahibi olamayacaklarına inanarak bir sonraki denemeyi yapmaktan kaçınırlar. Oysa aksine eğer genç bir çift iseniz bunun kıymetli olduğunu ve tüp bebek tedavisinde yaşın başarı oranını çok fazla etkilediğini bilin. Umutsuzluğa kapılarak genç yaşta bıraktığınız tedavi daha sonraki yıllarda isteseniz dahi size yardımcı olmayacaktır. Tüp bebek günümüzde kolay uygulanabilir hale gelmiştir. Tüp bebek tedavisi fiziksel birtakım işlemlerle meydana getirilmektedir ancak bunun yanında mutlaka psikolojik destek alınması da gereken bir tedavi sürecidir. Çiftler en başından %100 başarı oranını akıllarından çıkarmalı hatta ilk denemede olmayacağı konusuna kendilerini alıştırmalılar; çünkü ilk denemede elde edilemeyen gebelik için eğer yaş genç ise umut ışığı artabilir. Tedavi için öncelikle uzman ve güvendiğiniz doktorlara başvurmalı ardından eğer kullanıyorsanız sigarayı, alkolü ve uyarıcı maddeleri tamamıyla bırakmalısınız.

İlk deneme sonucu başarısız olan çiftlerimiz aradan 1 ay gibi bir süre geçmesiyle yeniden tüp bebek tedavisine başlayabilirler fakat arayı ve bekleme süresini kısa tutmaları daima avantaj sağlar. Çiftlerin bu süreçte birbirlerine olan anlayışları hem tedavi süreci için hem de evlilik bağları için çok önemlidir. Tamamen asla umudu yitirmemek gerekir. Gelişen teknolojide tüp bebek tedavisine yeni soluklar kazandırmaktadır. Kök hücre tedavisi bunlardan yalnızca biridir. Gün geçtikçe yeni tedavi biçimlerinin bulunacağı öngörülen bir durumdur.


Tüp bebek tedavisinde riskler  

Doğal yollarla sağlanan her gebelik gibi tüp bebekte de düşük riski vardır ancak bununla birlikte birkaç risk daha mevcuttur. Örneğin çoğul gebelik riski. Tüp bebek tedavisi gören çiftlerin başına gelebilecek olan bu sorun aslında tedavinin başında anlaşılır. Bu risk ikiz veya daha fazla çocuğa gebe kalmak durumudur. Dış gebelik yine bir diğer risk faktörüdür. Bu risk kendini kanama ile gösterir fakat çeşitli detaylı araştırma ve testler sonucu ortaya çıkmaktadır. Tedavi sonrası asla kontrollerinizi aksatmamalısınız. Gebelik görülse dahi karın ağrısı ya da kanama şikayetlerine maruz kaldığınızda acilen doktorunuza başvurunuz.



Kök hücre nedir ve kaynakları nelerdir;

Kök hücre insan vücudunda bulunan ve organları oluşturan, her türden vücut hücresine dönüşebilen ana hücrelerdir. Bu hücreler sınırsız sayıda bölünebilir, kendini yenileyebilir, yeni organa ya da dokuya dönüşebilir. Vücutta meydana gelen zedelenme veya onarıma ihtiyaç duyulan alana giderek gereksinim duyulan hücre şekline dönüşerek hasarı giderirler. Kesik, yanık, kalp krizi vb. her durumda vücudumuzda ki bir acil servis niteliğinde yardıma koşarlar. İnsan vücudunda en fazla kök hücre anne karnında yani cenin halindeki bebekte bulunur. Zaman ilerledikçe vücudumuzdaki kök hücreler de azalmaya başlar bu nedenledir ki genç bir insanın kırık kolu yaşlı bir insandan çok daha çabuk iyileşir ve buna benzer nice rahatsızlıklar.


Kök hücrenin kaynakları şunlardır:

Embriyonik, fetal ve erişkin

Embriyonik kök hücre: Döllenmenin ardından iki hücreli ve adına zigot dediğimiz kök hücreler meydana gelir. Döllenme gerçekleştikten sonraki evrede blastosist adında içi boş bir yapı meydana gelir ve içinde 2 çeşit hücre barındırır. Bunlardan merkezde olanı embriyonik kök hücreyi oluşturur ve embriyonik hücreler tüm olgun hücrelere dönüşebilirler.


Fetal kök hücre: Embriyo döllenmesinde 8 hafta sonra fetüs olur. Geliştikten 1 ay sonrasında yumurta ve sperm oluşumunu sağlar.


Erişkin kök hücre: Bu hücre ise diğerlerinden çok farklıdır ve insan ya da hayvanlarda doğumdan sonra gelişmeye başlar. Yine de elde etmek için en uygun yer kemik iliğidir.


Kök Hücrenin İşlevleri

  • Yeni kan hücresi üretimi

  • Organ nakli

  • Şeker hastalıkları

  • Kalbin kendini yenileme evresi

  • Bağışıklıkla ilgili olan hastalıklar ve,

  • Sinir sistemi üzerinde  ciddi yenileme ve iyileştirme etkisi vardır.


Tüm bunların yanı sıra artık günümüz teknolojisiyle kök hücre tüp bebek tedavisinde de umut olmuştur. Kullanılan bu yöntem çok önemli gelişmelere neden olmuştur. Kök hücreyi zor bir tedavi haline getiren ise erişkin dokuların çok fazla hücre içermesi ve bu nedenden dolayı kök hücrelerin tanımlanmasının kolay olmamasıdır. Olgun dokudaki doğru kök hücreyi ayırt etmek çok hummalı ve ince bir iş gerektirir. Bir diğer nedeni kök hücreyi doğru bir şekilde farklılaştırmaktır ve bu doğru farklılaşma için doğru ortamların hazırlanmasının zor olması kök hücreyi zor bir tedavi haline getirir. Çok fazla sayıda deney gerektiren bu araştırmalar için bilim adamları çalışmalarını halen sürdürmektedir. Zor olan kısım şudur ki; enjekte edilen yeni kök hücreler diğer hücre ve organlara uyum sağlamak zorundadır. Örneğin beyne enjekte edildiği takdirde kök hücreler beynin karmakarışık yapısını sorunsuz çözmeli ve uyum sağlamalıdır. Bazı durumlarda da organ nakilleri sırasında vücuda verilen yeni kök hücreleri vücut yabancı olarak algılayarak reddeder.


Tüp Bebek Tedavisinde;

Yapılan tüm araştırmalar kök hücrenin kısırlık tedavisinde yeni bir umut olacağını kanıtlamıştır. Fakat çalışmalar hala sürmekte olduğundan araştırma sonuçlarını bekleyerek bu yolla çocuk sahibi olmayı amaçlayan çiftlerimiz bulunmaktadır. Kök hücreler her türden hücreyi ve tabi ki kendini yeniden üretebilme özelliğine sahiptir. Kök hücre insan vücudunda bulunan organlardan ve ya embriyolardan üretilebilir.


İlk olarak bir fareden elde  edilen embriyonik kök hücreler günümüzde de tedavi araştırmaları için kullanılmaktadır çünkü insan embriyosu kullanmak yasaktır. Olgunlaşmış dokulardan çeşitli hücreler oluşturulabilir. Rahimde bulunan hücreler kemik iliklerinde bulunan hücrelerden üretildiği için kısırlık tedavisinde kök hücre büyük umut niteliğindedir. Araştırmalar embriyolardan kök hücre yapılabildiğini göstermiştir. Yumurtalıklarda bulunan kök hücrelerin laboratuvarda  olgun yumurta elde edebilmek için kullanılabileceği bilgisi artık mevcuttur. Mevcut olan bu bilgilerin sağlıklı birer embriyo ve ardından çocuk oluşturduğundan emin olmak adına çalışmalar hala sürmekte ve bu çalışmalar zaman almaktadır.  Her tür hücreye dönüşebilen ve yenileyici etkiye sahip olan kök hücreler sperm ve yumurta oluşumunda ya da düzgün dokuda embriyo oluşturmak adına kullanılmak istenmektedir. Tüp bebek tedavisinin günden güne hız kazandığı bu çağda kök hücre çalışmaları tedaviyi olumlu yönde etkileyecek birçok özelliği geliştirmektedir. Sadece tüp bebekte kök hücre sonuçlarını bekleyen çiftler olsa da yaşın ilerlemesi tüp bebek tedavisini olumsuz yönde etkilemektedir. Yaş ilerledikçe yumurtalıkların sağlıklı DNA’sı bozulur ve gebelik için vücudun gerekli ortamı hazırlaması çok daha güç olur. Bu nedenle vakit kaybetmeden elimizdeki imkanları kullanmalıyız. Bilimsel çalışmaların ne zaman sonuçlanacağı ya da nasıl sonuçlar vereceği asla kesin olarak bilinemez.

Comments


bottom of page