Gebe kalma şansınızı etkileyen en önemli faktör yaşınızdır. 36 yaşı geçtiğinizde 20’li yaşlara göre gebe kalma şansınız doğal olarak yarıya düşer.
Bunun sebebi (kromozomal olarak sağlıklı yumurta üretiminizin yaşla birlikte, özellikle de 36 yaştan sonra düşmesidir. Eğer ailenizde erken menopoz öyküsü varsa (erken menopoz durumu gözlenmişse) (yani erken menopoza genetik yatkınlık varsa) veya kemoterapi ve radyoterapi tedavisi görmüşseniz bu durumda olgunlaşma sürecini tamamlayan yumurta sayısı daha da azalabilir. Yaşlanmayla birlikte yumurta hücrelerinizde kromozom kusurları daha çok görülür ve bunun sonucu olarak da implante olamayan (yani rahime tutunamayan) anormal embriyo oluşumu veya gebeliğin erken dönemlerinde düşükler ortaya çıkar.
Kadınlar, sağlıklı yaşam biçimiyle, doğurganlıklarını doğal yaşlanma sürecinin olumsuzluklarından koruyabilirler. Sigara, alkol ve kafeinden uzak durmak, düzenli egzersiz, ve sağlıklı kiloyu korumak bu konuda çok önemlidir. Fakat yine de yaşlanma sürecinin olumsuzluklarından korunmak bir dereceye kadar etkilidir. Bu yüzden en iyisi erken yaşta bebek sahibi olmaktır.
AMH (Anti-Mullerian Hormone) Testi
Anti-Müllerian Hormon Testi Kadının doğurganlığını belirlemede yaygın olarak kullanılan bir kan testidir. Bu hormon kadının yumurtalık rezervini (yumurtalıktaki kalan yumurta miktarını) belirlemede bir göstergesidir. Yumurtalık veya yumurta rezervi, doğurganlığın bir ölçüsü olmamakla beraber doğurganlık potansiyelinin belirlenmesinde önemli bir araçtır. AMH testi yumurtaların kalitesi hakkında herhangi bir bilgi vermez, ancak kadının yumurtalık rezervini belirlemede en doğru sonucu veren bir göstergedir.
Yaşla birlikte artan düşük riski
Yumurta hücresi vücudun diğer hücreleri gibi 46 kromozoma sahiptir. Fakat bu sayının, sperm hücresinden gelen kromozomlarla birleşmesi (eşleşmesi) için yarıya yani 23’e düşmesi gerekir. Kişi yaşlandıkça yumurta hücresinin bölünmesi, genetik materyal (hücre bölünmesi sırasında) eşit miktarlarda bir dağılım göstermediğinden normal bir şekilde gerçekleşmez. Bu durum artan oranlarda genetik anomalilere neden olur. Bu durum maalesef, yaşlı kadınlarda sadece gebe kalmayı zorlaştırmakla kalmaz daha da artan oranlarda düşük yapma ve Down Sendromu gibi genetik kusurlara sahip bebek doğurma anlamına da gelir.
Yardımla Gebelik (Assisted Conception) Faydalı Olabilir
İn-Vitrofertilizasyon (IVF: Tüp Bebek Yöntemi) ve diğer yardımla gebelik seçeneklerini de kapsayan ileri üreme teknolojileri ile gebe kalma şansı artırılabilmektedir. 36-40 yaş aralığında iseniz in-vitrofertilizasyon (IVF) ve diğer yardımla gebelik teknolojilerinden yararlanarak gebe kalma şansınızı artırabilirsiniz. 6 aydan daha fazla süren doğal yolla gebe kalma çabalarında gebelik şansı bir ay içerisinde %5-8 iken, InVitroFertilizasyon (IVF) siklusunda bu oran (gebe kalma şansı) %25-45’tir. Pek çok faktör bireysel başarı şansını etkileyebilir.
PreimplantationGeneticDiagnosis (PGD): Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT) embriyonun, implantasyon öncesinde belirli genetik ve kromozomal kusurlar yönünden incelenmesine yarayan bir test metodudur. Bu sayede en yüksek gebelik şansını sağlayacak embriyoyu seçebiliriz.
Doğurganlığın Korunması
Bir kadının doğurganlığının en yüksek olduğu yaşlar 20’li yaşlar ve 30’lu yaşların erken dönemleridir. Günümüzde, döllenmemiş yumurtaları ileride kullanmak üzere dondurarak saklamak mümkündür. Nispeten yeni sayılan bu teknik, gebe kalmak için uygun olmayan veya yaşadığı ciddi hastalık yüzünden gebe kalması riskli olan kadınlara ileride gebe kalma şansını vermektedir. Ancak bu yöntemin ülkemizde bazı özel durumlar dışında uygulanması yasal değildir. Kanser veya benzeri bir sorun nedeniyle kemoterapi veya radyoterapi alacak kadınlarda bu tedaviler yumurta rezervine olumsuz etki ederler. Bu nedenle bu kadınların kemoterapi veya radyoterapi öncesi yumurtalarını dondurtmalarına izin verilmektedir. Bununla birlikte (bu tekniğin) 38 yaşın üzerindeki kadınlarda faydalı olduğu ispatlanmamıştır.
Üreme Üzerine Erkeğin Yaşının Etkisi
45 yaşından sonra sperm kalitesinde bir düşüş görülse de yaşın üreme üzerine etkisi erkeklerde, kadınlarda olduğu kadar önemli değildir. Ancak yine de sağlık problemi olan (özürlü veya hastalıklı) bebek sahibi olma riski 45 yaşın üzerindeki erkeklerde biraz daha artmaktadır.
Kommentare