Tüp bebek en kısa tanımı ile anne adayının yumurtalıklarından spesifik tekniklerle elde edilen yumurtaların baba adayının spermi ile vücut haricinde, laboratuvar koşullarında birleşmesinin yani döllenmesinin sağlanması ve döllenme neticesi oluşan embriyonun anne rahmine transfer edilmesidir. Anne rahmine aktarılan embriyo gelişerek hamileliğin gerçekleşmesini sağlayacaktır.
Tüp bebek uygulaması iki farklı şekilde uygulanabilir:
1- Klasik tüp bebek uygulaması = IVF = in-vitro fertilizasyon
2- ICSI = Mikroenjeksiyon = İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu
Bu iki teknikten ikincisi günümüzde daha yaygın olarak uygulanan bir yöntemdir. İkinci yöntemin avantajı ise sperm sayısı az olan ve spermiogram neticesi kötü olan kişilerde avantaj sağlamasıdır. Sıralamış olduğumuz tüp bebek evreleri her iki yöntemde de büyük oranda aynıdır, aradaki tek fark ise şöyledir:
IVF ve ICSI Yöntemiyle Tüp Bebek Tedavisi Evrelerindeki Fark Nedir?
IVF tekniğinde anne adayından elde edilen yumurta hücresinin etrafına laboratuvarda özel bir ortamda binlerce (50 bin) sperm hücresi konur ve bu spermlerden birisi kendi kendine yumurta hücresini döller.
ICSI yani diğer ismiyle mikroenjeksiyon tekniğinde ise yine vücut dışında labarotuvar koşullarında tek bir tane sperm hücresi alınarak mikroskopik tekniklerle yumurta hücresinin içerisine aktarılır. Yani burada, sperm yumurta hücresinin içerisine kendiliğinden girmez. Bu fark haricinde diğer evreler her iki teknikte de aynı olmaktadır.
Tüp Bebek Tedavisinin Evreleri
Çeşitli kaynaklarda bu evrelerin sayısı farklı verilmiş olabilir, bazı evreler birleştirilmiş olarak tek basamakta anlatılmış olabilir fakat her merkezde aynı evreler uygulanmaktadır. Evreler, burada 5 bölüme ayrılarak anlatılmıştır.
BİRİNCİ EVRE: İlk muayene ve adayların incelenmesi:
Bu evrede adayın geçmişte gördüğü tedaviler ve hamilelik, doğum, düşük öyküleri dinlenir. Geçmiş tahliller ve film sonuçları incelenir. Bu etkenlere göre tüp bebek tedavisi planlanır ve tedavinin başlayacağı güne karar verilir.
İKİNCİ EVRE: Yumurtalıkların uyarılması ve yumurta oluşturulması :
Bu evrede yumurtalıklarda çok sayıda yumurta oluşturmak için yumurta geliştirici ilaçlar (iğne tedavisi) uygulanır. Çok sayıda yumurta oluşturulmak istenmesindeki hedef çok yumurta ile çok embriyo meydana getirmek ve iyi embriyoların ayırt edilerek rahme transfer edilmesidir. Bu sebeple bir değil birden fazla yumurta oluşturulmak hedeflenir.
ÜÇÜNCÜ EVRE: Yumurta toplama uygulaması (OPU):
Bu evrede, gelişen yumurtalar toplanır ve laboratuvar koşullarında döllenme için muhafaza edilir. Bu sırada baba adayı da sperm verir. Sperm veremeyen baba adaylarından mikro TESE yöntemi ile sperm elde edilebilir.
DÖRDÜNCÜ EVRE: Döllenme (IVF veya ICSI yöntemi):
Bu evrede toplanan yumurtalar ve elde edilen spermler ile döllenme (fertilizasyon) işlemi yapılır. Döllenen yumurtalar laboratuvarda muhafaza edilir.
BEŞİNCİ EVRE: Embriyonun rahim içerisine transfer edilmesi:
Bu evrede laboratuvarda muhafaza edilen döllenmiş yumurtalar rahim içerisine 5-10 dakikada tamamlanan, ağrısız bir işlemle transfer edilir. Döllenme ardından yumurtalar 2-3 gün laboratuvarda bekletilir ve sonra transfer edilirler. Transfer uygulamasından 12 gün sonra hamilelik testi uygulanarak gebeliğin oluşması kontrol edilir.
Tüp Bebek Evreleri Ne Kadar Zaman Alır, Kaç Gün Sürer?
Bir çok kadın veya erkek çalıştığı için veya tedaviye şehir dışında bir merkezde katılacağı için tüp bebek tedavisinin ne kadar süreceği onlar için önemli bir konudur. Erkek için süre konusu daha rahattır çünkü erkek isterse sadece ilk muayene görüşmesinde (1. aşama) ve döllenme (4. aşama) basamağında birer gün tüp bebek merkezinde bulunması yeterlidir. Kadın ise her aşamada bulunmalıdır. Olağanüstü bir durum gerçekleşmedikçe tüp bebek tedavisinin hiçbir aşamasında hastanede yatmak gerekmez, tedaviler ayaktan hastaneye gelip giderek yapılır. Başından sonuna dek tüm tedavi yaklaşık olarak bir ayda tamamlanır.
Kısaca evrelerin süresini şu şekilde özetleyebiliriz:
– İlk evre yaklaşık olarak bir günde tamamlanır.
– Daha sonra randevu alınan bir tarihte ikinci aşamaya başlanır ve yaklaşık olarak 15 gün kadar devam eder.
– Üçüncü evredeki yumurta toplama yöntemi yaklaşık yarım saat sürer, ardından 1-2 saat dinlenerek uygulama merkezinden ayrılmak mümkün olmaktadır. Bu sırada döllenme uygulaması gerçekleştirilir ve döllenen yumurtalar inkübatörde muhafaza edilir.
– Yumurta toplama uygulaması yaklaşık olarak 2-3 gün ardından yeniden tüp bebek merkezine gitmek gerekir. Bunun sebebi embriyonun rahim içerisine aktarılmasıdır, bu uygulama 5-10 dakikada tamamlanır ve uygulama ardından bir iki saat dinlenerek tüp bebek merkezinden ayrılmak mümkündür.
– Bunun ardından hamilelik testi uygulanana kadar adaylar serbesttir. Transfer gününden 12 gün sonra hamilelik testi için merkeze başvurmak gerekir ya da bu testi bulunulan yerdeki sağlık kuruluşlarında da yaptırmak mümkündür. Her hastanede uygulanan normal hamilelik testidir bu, farklı bir test değildir.
Tüp Bebek Tedavisi Adetin Kaçıncı Günü Başlar?
Tüp bebek tedavilerinde yumurta geliştirici tedavi (aynı aşılamada olduğu gibi) çoğunlukla adetin üçüncü günü başlar fakat adetin 2.-5. günü arasında başlayabilir. Yumurta baskılama tedavisi daha önceden başlar ve çoğunlukla (uzun protokol yapılacaksa) adet başlamadan bir hafta önce başlar.
Tüp Bebek Evreleri Her Kişide, Her Klinikte Aynı mıdır?
Adayın yaşına, hormonal durumuna, kısırlık nedenine göre tedavi yöntemi ve prosedürler, uygulanan ilaçlar kimi zaman değişiklik gösterebilir fakat her tüp bebek kliniğinde genel evreler burada bahsedildiği gibidir. Ana evreler değişiklik göstermemektedir, her tüp bebek tedavisinde yumurta geliştirme, yumurta toplama ve transfer evreleri kesinlikle bulunur ve kesinlikle değişiklik göstermez.
Tüp Bebek Tedavi Evreleri Esnasında Cinsel İlişki Yasak mı?
Tüp bebek evreleri esnasında cinsel ilişki yasaklanır. İlk muayeneye gitmeden önce de baba adayının ortalama 3 gün ilişkiye girmemiş olması (boşalmamış olması) gerekir. Bunun sebebi de sperm testine ihtiyaç duyulabileceğidir. Hamilelik sağlanırsa bundan sonra hamilelik belirli bir evreye gelinceye kadar cinsel ilişki yasağı sürer, yaklaşık hamilelik 2-3 aylık olduğunda, kişinin doktoru bir sakınca görmez ise ilişki yasağı kalkar. Bütün bebek uygulaması ile sağlanan gebeliklerde doğuma kadar devamlı cinsel ilişki yasağı uygulanmaz. Doktora danışmadan bu konuyu ihlal etmemek gerekir.
Tüp Bebek Evreleri Sırasında Sigara ve Beslenme Nasıl Olmalı?
Sigara ve alkol yalnızca tüp bebek değil, normal yolla hamilelik planlayanlar da dahil olmak üzere tüm anne adaylarına yasaktır. Baba adayı sigara kullanıyorsa, anne adayının yanında içmemesi gerekir. Anne adayının sağlıklı beslenme kurallarına dikkat etmesi ve doktoru tavsiye etmiş ise vitamin ilaçlarını kullanması gerekir.
Tüp Bebek Evreleri Boyunca Yolculuk Yapılmasında Sakınca Var mıdır?
Özellikle çeşitli hastalar tedaviye şehir dışından katıldığı için araba ya da uçak yolculuğu yapmak gerekir. Hamilelik gerçekleşinceye kadar olan dönemde doktor, bir sakınca görmemiş ise yolculuk yapılabilir. Hamilelik elde edildikten sonra doktor, bir süre yolculuğu yasaklayabilir. Bunun yanında transfer uygulamasından sonra da bir kaç gün uzun yolculuğa çıkmamak gerekir.
Tüp Bebek Evrelerinin Fiyatları ve Maliyeti Ne Kadardır?
Farklı merkezler arasında bu fiyatlar, farklılık göstermektedir. Tüp bebek merkezlerini ve tüp bebek uygulanan hastaneleri telefon ile arayarak fiyat bilgisi alabilmek mümkündür. Sigorta şirketleri (SGK, SSK, BAĞ-KUR, Özel sigortalar..) masrafı yeni çıkan yasalara göre belli ölçülerde ve şartlarda karşılamaktadır.
Tüp Bebek Aşamalarında Uygulanan İlaçları Devlet, SGK Karşılar mı? Fiyatı Nedir?
Sosyal güvenlik kurumu kullanılan ilaçları da karşılamaktadır, hastalar yalnızca katkı payı öderler. Sigortası olmayan hastalar için genel olarak maliyetli ilaçlardır.
Tüp Bebek Tedavisi Evreleri Nerede Uygulanabilir?
Türkiye’de 100 civarında tüp bebek tedavi yöntemi uygulanabilen hastane ve özel merkez bulunur. Günümüzde oldukça yaygınlaştığı için hemen hemen her büyük şehirde özel klinikler kurulmuştur. Özel tüp bebek klinikleri haricinde devlet hastanelerinde, eğitim ve araştırma hastanelerinde, üniversite hastanelerinde de tüp bebek uygulamaları gerçekleştirilebilmektedir.
Tüp Bebek Tedavi Evrelerine Başlamak İçin En Uygun Yaş Kaçtır?
Şayet kısırlık (infertilite) sorunu olan adaylar için tüp bebek tedavisinin gerekli olduğu doktoru tarafından bildirilmişse mümkün olan en kısa zamanda tedaviye başlamak en uygunu olacaktır. Bu durumda en ideal yaş, en küçük yaştır. Çünkü yaşlar ilerledikçe adayların doğal yoldan hamilelik elde etme olasılıkları azaldığı gibi tüp bebek tekniği ile de hamilelik elde etme olasılıkları azalmaktadır. Bunun en önemli nedeni anne adayında yumurtalık rezervlerinin (over rezervi) yaş ilerledikçe azalmasıdır, özellikle 35 yaşının ardından yumurtalık rezervleri daha hızlı azalır.
Comments