Temiz kanı kalpten alıp organlara ve dokulara taşıyan damarlara atardamar( arter) denir. Kirli kanı kalbe doğru taşıyan damarlara ise, toplardamar “ven” denir. Venlerin genişleyip kıvrımlaşarak ciltte görünür hale gelmesine varis denir. Oluşumunda birçok faktör etkilidir. Genetik özellikler, cinsiyet, geçirilen hastalıklar, yaş, meslek vs..
Toplar damarlar kanı kalbe taşırken içlerindeki kapak mekanizmaları kanın geri akımını engellerler. Atar damarlarda böyle bir yapıya ihtiyaç yoktur, çünkü kalp kanı ileri doğru şiddetle pompalar. Bacaktaki venler kasların kasılmasıyla buna benzeyen bir etkiyle kanı yukarı doğru iterler. Venin içindeki kapakçıklarda kanın tek yönlü olarak taşınmasını sağlarlar. Varis oluşumunda bu kapak mekanizmalarındaki yetersizlik etkili olur.
Varislerin gebelikte sıklıkla görüldüğü bölge, bacaklar ve dizlerin arkasıdır. Anüste görülmesi “hemoroid” olarak adlandırılır. Gebelerin % 15-20 sinde çeşitli derecelerde varis türevleri görülür. Gelişiminde, gebelikte vücudun su tutarak dolaşımdaki sıvı miktarını arttırması etkili olur. Damar içinde sıvı miktarı artar, kapaklar yetersiz kalarak kan geriye doğru göllenir. Ayrıca büyüyen rahim karın içindeki ana damarlara baskı yaparak venlerdekibasıncın artmasında etkili olur. Varisler çoğu zaman ağrısızdır, bazen dokunulduğunda hafif ağrı olabilir.
Varislerin önlenmesi pek mümkün olmasa da ilerlemesini engellemek için yapılabilecekler vardır. Uzun süre ayakta kalmamak, otururken ayakları kıvırmamak ya da yüksekte tutmak, varis çorabı denen basınç uygulayan çorapları kullanmak, yürüyüş yaparak bacak kaslarını çalıştırmak kanın göllenmesine engel olabilir. Varis tedavisi amacıyla üretilmiş preparatlar gebeliğin üçüncü ayından sonra hekim uygun gördüğünde kullanılabilir. Doğumda veya sezaryen sırasında varis çorapları mutlaka kullanılmalıdır.
Comments