Gebelik süresince hekimler, annenin ve bebeğin iyilik halini ya da varsa problemlerin tespiti için bir takım testler isterler. Bunlar içerisinde bebeğin doğumsal kusurlarının araştırılması önemli bir yer kaplar. Gebenin geçirebileceği enfeksiyonlar bebeği etkileyebileceği için araştırılması gerekir. Bu testler gebelik başında yapılır ve bebeğin enfeksiyondan etkilenip etkilenmeyeceği ile ilgili yol gösterir. Sırasıyla anlatacak olursak;
İlk muayene testleri annenin kan değerleri ve enfeksiyon göstergeleridir. Kan sayımı, Tiroit fonksiyon testleri, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, kan şekeri, hepatit markerleri, toxoplazma ve rubellaenfeksiyon testleri ilk muayenede istenir ve değerlendirilir.
11-14 hafta arasında yapılan ikili tarama testi gebeliğin en önemli testlerindendir. Ense kalınlığı ölçülerek yapılan bu testte bebeğin Down Sendromu (Trisomi 21) olma riski hakkında fikir edinilir. Down Sendromu 21. kromozomdan kaynaklanan ve en sık görülen kromozom anomalisidir. Yaklaşık 750 doğumda bir izlenir. Bu nedenle tüm gebelerin bebekleri bu kromozom anomalisi riski için taranır. Riskli olanlar belirlenerek amniyosentez işlemine yönlendirilir. Çünkü kesin tanı ancak bebeğin su kesesinden alınan sıvı örneğindeki hücrelerin kültüre edilmesiyle konulabilir. Alınan hücreler bebeğin epitel hücreleridir. Bunlar kültür ortamında çoğaltılır ve bebeğin kromozom kuruluşunun tespiti mümkün hale gelir. Amniyosentez masum bir işlem değildir, düşük riski oluşturur. Bu nedenle tarama testleri aslında biz hekimlere hangi hastalara amniyosentez önermeliyiz ya da kimler yüksek risklidir bunu gösterir. İkili test dönemini kaçıran veya yaptıramayan hastalara 15-18. haftalar arasında üçlü test veya dörtlü test yapılabilir.
21-24. haftalarda yapılan özel bir ultrasonografi işlemi vardır. İkinci düzey ultrasonografi veya detaylı ultrasonografi denen bu işlem özel eğitim almış kadın doğum doktorlarınca yapılır. Bu eğitimi alanlara Perinatolog denir. Rutin muayeneleri yapan doktor bu haftalar arasında gebesini bir perinatoloğa yönlendirir ve bebeğin tüm sistemleri detaylı olarak incelenir. Özellikle kalp anomalileri taraması bu değerlendirmede ön plandadır. Bebeğe giden ve rahime giden kan akımları da değerlendirilerek gebeliğin ilerleyen dönemlerinde karşılaşılabilecek hipertansiyon veya bebeğin gelişme geriliği hakkında ipucu alınır. Tüm bunlar bir rapor halinde gebenin hekimine ulaştırılır.
Annenin gebeliğe bağlı şeker hastalığı (gestasyonel diyabet) tarama testi hamileliğin önemli testlerindendir. Anneyi ve bebeği çok ciddi etkileyebilen gebelik şekeri, mutlaka varlığı araştırılması gereken bir hastalıktır. Tüm gebeler 24. gebelik haftasından itibaren 50 gram glikoz yükleme testi ile taranırlar. Test sonucu yüksek olan gebelere 100 gram glikoz yükleme testi yapılarak hastalık tanısı konulmaya çalışılır.
Bu önemli tarama testleri dışında özel durumlara yönelik tahliller istenebilir. Rutin kan ve idrar testleri gebelik haftası ilerledikçe tekrarlanır.
Comments