Adet görememe adet kanamasının olmamasına denir ve tıp literatüründe amenore olarak adlandırılır. Amenore halk arasında adet görememe olarak bilinmektedir. Adet görememenin çeşitli nedenleri olabilmektedir. Kadının yaşadığı bir hastalık yada menopoza girmesi amenore yani adet görememesine neden olabilir.
Adet görememenin nedenleri nelerdir?
Adet görememenin nedenleri çeşitli olmaktadır ve kadının yaş durumuna göre de farklılıklar göstermektedir. Ergenlik döneminde adet göremeyen bir genç kız ile 50 yaşını geçmiş adet göremeyen kadın arasında adet görememe ile ilgili nedensel farklılıklar vardır. 20 ile 45 yaş arasındaki dönemde adet görememenin en büyük nedeni ise hamileliktir. Özellikle bu yaş grubunda ( 20 ile 45 yaş ) adet görememe şikayeti ile doktora giden kadınlara ilk olarak hamilelik testi yapılmaktadır.
Eğer ki kadın hamile değilse altında bir başka olumsuz neden yatabileceği için 20 ile 45 yaş arasında adet göremeyen kadına bazı testler yapılır. Ancak yapılan tüm bu testlere nazaran bazen adet görememenin neden olduğu da tespit edilemeyebilir. Bunun sebebine de, mevsimsel değişimler, uzun süren yolculuklar, kıta değişimleri, kadının kilosunda hızlı değişimler gibi birçok neden etkili olmaktadır. Çevresel etkenler, yoğun iş hayatı, travmalar ve ani şoklar da 20 ile 45 yaş arasındaki kadınların adet görememelerine neden olabilmektedir.
İleri yaşta özellikle de 45 yaşından sonra adet görememenin nedeni de kadının menopoz dönemine girmesidir. Özellikle 6 ay arka arkaya adet göremeyen bir kadın yüksek ihtimal ile menopoz dönemine girmiş demektir. Yapılacak olan laboratuvar testlerinin kesin tanısı ile kadının gördüğü son adetin üzerinden 1 sene adet görememesi ise menopoza kesin olarak girildiğinin göstergesidir.
Adet görememeye yol açan nedenler nasıl tespit edilir?
Kadının yaşına ve sosyal durumuna bağlı olarak adet görememenin nedeni araştırılırken yapılması gereken ilk test gebelik testidir. Yapılan testler sonucu kadında gebelik tespit edilemediyse bu kez de hormonal testler yapılır. Örneğin tiroit ve bazı tümörler adet görememe ile kendini belli eder ve sadece yapılan hormonal testler sonucu teşhis edilebilir.
Teşhis edilen türlerine göre adet görememenin tedavisi
Adet görememenin çeşitli türleri bulunmaktadır. Yapılan testler sonucu adet görememenin türü tespit edilir ve buna göre tedavi yöntemi uygulanmaktadır.
Primer amenore: Primes amenore genç kızın 9 ile 16 yaşları arasında adet görememiş olmasıdır. Genç kız 18 yaşına geldiği halde adet görememişse bu duruma primer amenore denmektedir. Primer amenorenin sebebi genellikle genetik ya da hormonal sebeplerden kaynaklanır. Primer adet görememenin nedeni hormonal ve genetiksel olduğu için tedavi de bu kriterler göz önünde bulundurularak yürütülür. Genellikle hormon tedavisi ile primer amenore sendromu düzeltilebilir.
Rokitansky sendromu: Rokitansky sendromu, anne karnında gelişen ceninin rahminin yeterli olarak gelişmemesine bağlıdır. Bu durumda yumurtalıklar ve hormonlar normal şekilde olsalar da adet görememe durumu yaşanabilir. Bu sendromun kadınlarda görülme olasılığı çok düşük bir ihtimaldir. Rokitansky sendormuna sahip bir kadın ancak taşıyıcı anne ya da rahim nakli ile çocuk sahibi olabilmektedir.
Sekonder amenore: Sekonder amenore sendromu kadının adet gördüğü esnada, adet görememe sorunu ile karşılaşmasıdır. Bu durumun en büyük ve doğal nedeni kadının gebe olmasıdır. Bir ikinci neden ise kadının menopoza girmesidir. Ancak tiroit hastalığı veya yumurtalıklarında kist oluşan kadınlarda da sekonder amenore tipi adet görememe yaşanabilir. Kadının şikayetlerine göre tedavi de planlanır. Kadındaki adet görememe tiroitlerine veya menopoza bağlı ise hormonal tedavi uygulanabilir. Yumurtalık kistine bağlı ise cerrahi tedavi ile kistler alınır.
Comments