Adolesan, çocukluktan erişkinliğe geçişin tamamlandığı dönemdir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre adolensanlığın yaş evreleri arası 10 ila 19 kabul edilmiştir. Adolesan nüfusu dünya genelinde %20’lik alanı kaplamaktadır. %20’lik grubun içindeki %85’lik adolesan gebeliği grubu ise gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde adolesan gebeliği, önemli sağlık sorunları meydana getirmektedir.
Dünya genelinde 15 ila 19 yaş arasındaki grubun doğurganlık oranı %54’tür. Ülkemizde bu oran %46 seviyesindedir. Sağlık Bakanlığınca yapılan araştırmalar adolesan gebeliklerin meydana gelmesinde menarş yaşı, sosyo ekonomik düzey, eğitim ve iş durumu gibi faktörlerin etkisi olduğunu göstermiştir.
Adolesan gebeliği bazı risk faktörlerini de barındırmaktadır. Bu risk faktörleri hayli karmaşık ve çok yönlüdür. Abortus, erken doğum riski, gebelikte yaşanabilecek hipertansiyon, kansızlık, bebeğin düşük ağırlıkta doğması, konjenital anomali riski, artmış HIV adolesan dönemdeki gebeliğin meydana getirdiği risklerdendir.
Sosyoekonomik durum adolesan gebeliklerin oluşmasının altında yatan en önemli nedenlerdendir. Bu durumun ortadan kaldırılması için ülkelerin sosyoekonomik düzeylerinin iyileşmesi ve kişi başına düşen gelirin artması gerekir. Bunun yanında adolesan ve gebelik üzerine yeterli danışmanlık hizmetinin de verilmesi çok önemlidir.
Adolesan gebeliğin riskleri
Adolesan döneminde görülen gebeliklerin risk teşkil etmesinin nedeni, anne adayının fiziksel ve psikolojik olarak henüz doğum yapmaya ve anne olmaya hazır olmamasıdır. Adolasan gebeliği sonucunda, doğum da oldukça zor gerçekleştirilmektedir. Bunun nedeni adolesan döneminde pelvis kasları gelişiminin henüz tamamlamamasıdır. Tüm bu sebepler, adolesan gebelik anne için ciddi riskler teşkil edebilir.
Adolesan gebelikte bebek nasıl etkilenir?
Adolesan gebeliklerde karşılaşılan en büyük sorun meydana gelen bebek ölümleridir. Yapılan araştırmalarca, bebek ölümlerinin 15 yaş altı annelerde, 20 yaşın altındaki kadınlara göre oldukça fazla olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca anne karnındaki bebek erken doğum veya düşük riski ile daha çok karşı karşıyadır.
Adolesan gebeliklerde bebek sağlıklı bir şekilde dünyaya gelse bile, bebekte ciddi ölçüde gelişim ve zeka geriliği gibi problemlerin görülme riski oldukça yüksektir. Bebeğin düşük kiloda dünyaya gelmesi de nörolojik hastalıklara yol açabilir. Nörolojik hastalıklar da bebekte, ilerleyen yaşlarında zeka geriliği, serebral palsi ve epilepsi gibi sinirsel rahatsızlıklara yol açabilir.
Adolesan gebeliklerde aile planlaması eğitimi
Adolesan gebeliklerin önüne geçilebilmesi için iyi bir aile planlaması eğitiminin verilmesi gereklidir. Aile planlaması eğitimleriyle adolesan döneminde meydana gelebilecek hamileliklerin de önüne geçilebilir. Bunun içinde bu dönemdeki bireylere cinsel sağlık, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, doğum kontrol yöntemleri gibi konularda eğitim verilmelidir.
Comments