Kısırlık sorunundan şüphelenen bir çift ne zaman doktora başvurmalıdır?
Anne adayının yaşı, kısırlık tedavilerinde en önemli faktördür. Eğer anne adayı 35 yaşından küçükse, doğal yollardan gebe kalmak için 1 sene, düzenli ve korunmasız cinsel ilişkide bulunulmalıdır. Ancak anne adayı 35 yaş ve üzerinde ise altı ay boyunca doğal yollardan gebelik için uğraşmalı ve daha sonra bir uzmana başvurulmalıdır.
Bu noktada kadının yaşının bu denli önemli olmasının sebebi; yaş ilerledikçe yumurtalık rezervlerinin azalmasıdır. Yumurtalık rezervleri azaldıkça, gebelik şansı düşmektedir. Fakat çiftin tıbbi öyküsünde; yumurtalıklarla ilgili bir sorun mevcutsa, genital ve üreme organları ile ilgili cerrahi operasyonlar geçirilmiş ise, kanser tedavisine başlanacaksa zaman kaybetmeden ve doğal gebelik için beklemeden bir uzmana başvurulmalıdır.
Aşılama denenmeden tüp bebek tedavisi yapılabilir mi?
Her çiftin yaşadığı kısırlık problemi farklıdır. Bununla beraber sperm sayısı, sperm kalitesi, yumurta hücrelerinin durumu ve yumurtalık rezervleri, kadının yaşı, psikolojik ve fizyolojik etkenler gibi faktörler de her kişide farklılık göstermektedir. Bu sebeple çift için planlanan tüp bebek tedavisi özel olarak hazırlanmaktadır.
Kısırlık sorununa ve çiftin özelliklerine bağlı olarak tüp bebek tedavisi ya da aşılama gibi yöntemlere karar verilebilir. Aşılama yöntemini en fazla 4 defa uygulanmalıdır. 4 uygulamadan da başarılı olamayan çiftin zaman kaybetmeden tüp bebek tedavisine başvurması gerekmektedir. Ancak anne adayının yaşı büyük ise tüp bebek tedavisine başlamak, aşılama yöntemi ile zaman kaybedilmemesini sağlayacaktır.
Aşılama tedavisine başlamadan tüp bebek tedavisine geçebilecek hastalar:
Tüplerinin her ikisi de tıkalı olan anne adayları,
Baba adayında hiç sperm olmaması yani azospermi sorunları,
Anne adayının yaşının ilerlemiş olması,
Şiddetli kısırlık sebepleri.
Tüp bebek tedavisinde yapılan testler hangileridir?
Kısırlık problemine yol açan faktörlerin tespit edilmesi için hem anne adayına hem de baba adayına çeşitli test ve tetkikler yapılmaktadır. Bu test ve tetkikler iki cinse de aynı anda yapılmaktadır.
Yapılacak testler ise:
Baba adayına sperm testi,
Hormon testleri,
Bazal ısı testi,
Yumurtlama testleri,
Laporoskopi
Ultrason,
Progesteron testi,
Rahim testleri,
Histereskopi
Rahim filmi, olarak sayılabilir.
Bu testlerin dışında kalan bazı cinsel ve kalıtımsal hastalıklar için yapılan testler de mevcuttur. Ancak bu testler gerekli durumlarda yapılmaktadır.
Tüp bebek tedavisinin başarı oranları yüksek midir?
Tüp bebek tedavisi, en yüksek başarı oranına sahip yardımcı üreme yöntemidir. Bu yöntemin başarı oranlarını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler ise:
Fertilizasyon, Laboratuvarda Döllenme Oranı: Bu oranın %80’in üzerinde olması gerekmektedir.
Biokimyasal Gebelik: %50 oranında olması gerekir.
Ultrasonografi İle Görüntülenebilen Ve Takip Edilen Gebelik Oranı: %40 ve üzerinde olması gerekir.
Eve Canlı Çocuk Götürme Oranı: Merkezlerin başarı oranını en fazla etkileyen ve önemli orandır. Bu oran genellikle merkezlerde %35 olmaktadır. Bu oranının yüksek olması, merkezin tüp bebek tedavisinde başarılı olduğunu göstermektedir.
Blastokist transferi nedir?
Tüp bebek tedavisinde uygulanan embriyo transfer aşaması çoğunlukla yumurta toplama aşamasından sonraki 3. Günde uygulanmaktadır. Ancak embriyoların kaliteli ve uygun yeterlilikte olması durumunda çiftlere blastokist transferi önerilebilmektedir. 3. Günde transfer edilen embriyolar için hücre sayısı yalnızca 8-6 arasındadır. Ancak bu embriyolar laboratuvar geliştirildiklerinde; hücre sayısı artmakta ve gebelik şansı yükselmektedir. 5. Güne kadar geliştirilen embriyolara, blastokist adı verilmektedir.
Blastokist transferlerinde gebelik şansı daha yüksek olmaktadır. Minimum bir blastokist transferi ile kadınlarda %65 canlı doğum oranları ile karşılaşmak oldukça mümkündür. Bunun dışında düşük riski de 3. gün embriyolarına göre daha düşüktür.
Örnek olarak bir anne adayından 15 yumurta hücresinin elde edildiğini düşünelim. Bu yumurta hücrelerinin ortalama olarak 12 tanesi 3. Gün embriyosudur. Bu yumurtalardan 6-7 tanesi ise diğerlerinden daha iyi kalitede olacaktır. Anne adayına en fazla iki embriyo transferi mümkün olduğu için, en kaliteli olan 6-7 embriyo beşinci güne kadar izlenir.
Bu embriyolar arasından yalnızca 2’si beşinci güne kadar dayanmaktadır. Bu embriyoların anne adayına transferi durumunda gebelik şansı daha yüksek olacaktır.
Tüp bebek tedavisinde yeterli sperm sayısı kaçtır?
Erkeklerin baba olabilmesi için sperm sayısı ve kalitesi en önemli faktörlerin başında gelmektedir. Tedaviden önce sperm sayısının durumunu tespit etmek için sperm analizi yapılmaktadır. Bunun dışında Dünya Sağlık Örgütü sperm sayısı hakkında şunları belirtmiştir:
Sperm sayısı için yeterli olan alt limit militre: 15 milyon,
Toplam semen örneğinde: 40 milyon spermin olması gerekir.
Belirtilen oranının altında sperm sayısına sahip olan erkekler için doğal yollardan gebelik oldukça güçtür. Bu aşamada sperm sayısı yeterli olsa dahi kalitesiz sperm hücreleri mevcut olabilmektedir.
Sperm sayısı, tek başına çocuk sahibi olabilmek için yetersiz kalır. Sperm hücrelerinin sayısının yeterli olması, hareketliliğinin ve kalitesinin de yüksek olması gerekmektedir.
Genetik incelemelerin ne zaman yapılması gerekir?
Genetik değerlendirmeler; ailede kalıtsal hastalıklar mevcut ise yapılmalıdır. Bunun dışında kadının 35 yaş ve üzerinde olması durumunda da mutlaka genetik tarama testleri önerilmektedir. Ailede herhangi bir taşıyıcı hastalık olması ya da kalıtsal bir sorun olması; bebeğe bu sorunun aktarılmasına yol açacaktır. Bu gibi durumlar kesinlik kazanmışsa aileye mutlaka genetik inceleme yapılır. Genetik incelemenin söz konusu olduğu diğer durum ise, tekrarlayan düşüklerdir.
Tekrarlayan düşükler, embriyoda genetik açıdan sorun olduğunu göstermektedir. Bu sebeple de genetik incelemelerin yapılması önerilmektedir.
Tüp bebek tedavi yöntemlerindeki yenilikler nelerdir?
Tüp bebek tedavileri, gün geçtikçe gelişmektedir. Teknolojik ve tıbbi alandaki gelişmeler sayesinde başarı oranları da artırılmaktadır. En yeni tekniklerden biri de ”embriyoların dinamik takibi” adı verilen embriyoscopedur. Bunun dışında:
ERA testi
Preimplantasyon genetik tanı (PGT)
IMSI
Vitrifikasyon
Kadın ve erkeklerin tedavi öncesi dikkat etmesi gerekenler nelerdir?
Tüp bebek tedavisi için muayeneye gidecek olan çiftin genital bölgelerini temizlemesi önemlidir.
Çiftin kronik bir hastalığı mevcut ise ya da düzenli olarak kullanılan bir ilaç varsa mutlaka doktora bildirilmelidir.
Ağır egzersizler yapılmamalıdır.
Anne ve baba adayı aşırı sıcak ortamlarda bulunmamalıdır.
Geçirilen cinsel hastalıklar varsa doktora söylenmelidir.
Baba adayı tedaviden önce ateşli bir hastalık geçirmişse mutlaka doktora bildirilmelidir.
Genel sağlık durumu hakkında mutlaka doktoruna bilgi vermelidir.
Asitli ve kafeinli içeceklerden uzak durmalıdır.
Tüp bebek kaç kere denenebilir?
Tüp bebek tedavisinde tıbbi olarak bir sınırlandırma yoktur. Çiftler, maddi ve manevi imkanlarının el verdiği sürece denemeye devam edebilmektedir. Ancak bu konuda doktor ve ekibinden görüş almak da oldukça önemlidir. Başarı şansının düşük olduğu durumlarda denemeye devam etmek, anne ve baba adayını psikolojik olarak yıpratacaktır.
Yorumlar