Tüp bebekte ikiz gebelik, normal gebeliklerden daha yüksek oranda görülmektedir. Bunun sebebi transfer edilen embriyo sayısıdır. Tüp bebekte ikiz gebelik olur mu, sorusunun cevabı da aslında transfer edilen embriyo ile doğru orantılıdır. İkizler veya daha fazla bebek bekleyen anne adayları için gebelik ve gebeliğe bağlı riskler artmaktadır. Ayrıca, bu riskler bebekler için de geçerlidir. Bebeklerde ölüm ve sakatlık riski de artmaktadır.
Şu anda, in vitro fertilizasyon (IVF) yani tüp bebek gebeliklerinden yaklaşık altıda biri ikizlerdoğumuna neden olmaktadır. Clomiphene citrate (yumurtlamayı başlatmak için kullanılan tabletler) ve intrauterin tohumlama yani aşılama (IUI) gibi diğer doğurganlık tedavileri de tüp bebekte ikiz gebelik riskini artırabilir. Çoğul gebelik ve doğum çocuklar için önemli risk taşır.
Tüp bebekte ikiz gebelik sonucu oluşabilecek riskler
Gebelik sırasında riskler
Tek gebeliklere göre erken ve geç düşük olması riski yüksektir.
İkiz bebek taşıyan annelerin% 20’si, singleton annelerin yalnızca% 1-5’inde indüklenen yüksek tansiyona (hipertansiyon) sahiptir.
Preeklampsi riski, ikiz gebeliklerde% 30, tek gebeliklerde% 2-10’dur.
Gestasyonel diyabet gelişen ikiz gebe kadınların olma olasılığı% 12’ye kadar çıkarken, tek başına gebeliği olan anneler için sadece% 4’tür. Anneye yönelik riskler oldukça hafif olmasına rağmen gestasyonel diyabet, doğmamış çocuğa veya yeni doğan bebeğe ölüm riskini artırabilir.
Doğum sırasında veya doğum sonrası riskler
Sezaryen doğum, ikiz gebeliklerde daha sık görülür, çünkü komplikasyon riski fazladır.
Hemoraji ve anemi gibi sorunlarla ilgili artan bir risk söz konusudur.
İkiz gebelik veya doğum sırasında annenin ölmesi riski iki kat daha fazladır.
Yeni anneler stres ve depresyon gibi zihinsel sağlık sorunlarına karşı daha savunmasız olabilir.
Daha az ciddi problemler bile, annenin hastanede normalden daha fazla dönem geçirmesine neden olabilir. İkiz gebelik bekleyen kadınlar, gebeliğin son haftalarını hastanede geçirmek zorunda kalabilir.
Tüp bebekte ikiz gebelik olması nasıl engellenir?
Ülkemizde çoğul gebelik riski yasal olarak kontrol altında tutulmaktadır. İkiz gebelik birden fazla embriyo transfer edilmesi sonucunda meydana gelmektedir. Şayet kadın 35 yaşından küçükse, ilk iki tüp bebek denemesi ise yalnızca tek embriyo transferi yapılmaktadır. Bunun dışında en fazla 2 embriyo transfer yapılmaktadır. Bu sayede çoğul gebelik riski engellenmiş olur.
Çoğul gebelik sorunları
Çoğul gebelik durumunda yüksek tansiyon, şeker hastalıkları, kansızlık, idrar yolu enfeksiyonları ve gebeliğe bağlı belirtiler daha yüksek şekilde yaşanmaktadır. Çoğul gebelik sorunlarda kromozom sorunları ve bebekler için sağlık sorunlarının görülme riski artmaktadır. İnfertilite tedavisi gören kadınlar arasında tüp bebekte ikiz gebelik günümüzde yaygınlaşmaktadır. İkizler ve üçüzler için sağlık riski, çoğunlukla birden fazla bebek erken ve düşük kilolu olma eğiliminde olduğu için, tek başına olanlar ile karşılaştırıldığında belirgin olarak daha yüksektir. Erken ve geç düşük olarak riski, ikizlerde tek gebeliklerden daha yüksektir. Tek yumurta ikizi ile sonuçlanan ve tek bir embriyonun bölünme şansı, IVF’den sonra daha yüksektir, ancak bunun nedeni bilinmemektedir. Bu nedenle, tek bir nakledilen embriyo ile özdeşleşmiş ikizler veya iki embriyodan üçüz oluşması mümkündür.
Bu özdeş bebeklerin büyük çoğunluğu plasenta paylaşıyor ve gebelik sırasında ortaya çıkan komplikasyonlardan, ikizlerden ikiye kadar olan transfüzyon sendromu gibi, sağlık sorunları ve ölümlerine neden olabilen ikiz olmayan ikizlere göre daha yüksek risk altındadır. Birden fazla gebeliğin anne ya da bebek için ciddi bir sağlık tehdidi olduğu düşünülürse, klinisyen, kalan fetüs için hayatta kalma şansını ve sağlıklı sonucu artırmak için fetal bir azalma önermekle birlikte gebeliği tamamen kaybetme şansını düşürebilir . Tüm infertilite tedavilerinin amacı canlı, sağlıklı bir bebeğin olmasıdır.
Pek çok ikiz ve üçüzler erken doğarlar, yani bu bebeklerin sağlıklı tekil bebekler için normal zamandan önce doğdukları anlamına gelir:
Tekli bebekler genellikle gebeliğin yaklaşık 40 haftasında doğarlar ve normal doğum ağırlıklarına sahiptirler.
Tüp bebekte ikiz gebeliklerinin en az yarısı düşük doğum ağırlıkları ile 37 hafta önce doğar ve ciddi sağlık sorunları ve ölüm riski altındadır. Birçoğu genellikle yenidoğan bakımına ihtiyaç duydukları 35 hafta önce doğarlar. Doğum ağırlıkları, tekli gebeliklerden yaklaşık 800-1000 g daha düşüktür.
Üçüzlerin% 90’ından fazlası 37 haftadan önce doğar ve çoğu o kadar erken doğarlar ki, uzun süreli, ciddi sağlık problemleri ya da doğumdan kısa süre sonra ölebilirler.