Miyomlar rahimde, rahim ağzı ve rahmin dış yüzeyinde gelişen iyi huylu tümörlerdir. Rahmin yapısı düz kaslardan oluşmuştur. Bu sayede doğum sırasında kasılmayı sağlayarak, bebeği dış dünyaya çıkarmaktadır. Vücuttaki görevi de gebeliği taşımak ve gebeliğin doğumla sonuçlanmasını sağlamaktır. Miyomlarda rahimdeki düz kas dokusundan köken alarak gelişir. İçeri düz kaslardan ve bunları bağlayan bağ dokusundan oluşmaktadır. Halk arasında ur olarak tanımlansalar da, rahim dokusunu içerirler. Bunların kansere dönüşmesi hakkında herhangi bir kanıt bulunmamaktadır. Hem niçin oluştukları hakkında kesin bir bilgi bulunmamakta, hem de kanserle olan bağlantısı kesin olarak bilinmemektedir. Büyüklükleri değişik ebatlarda olabilir. Bir bezelye tanesinden, bir greyfurta kadar büyüme gösterebilir. Çoğunlukla yuvarlak ve pembemsi renkte olan miyomlar, rahimde her alanda gelişebilirler. Bunların her biri miyom hüvesi adıyla tanımlanır.
Miyomların toplumda görülme sıklığı 20-35 yaşındaki kadınlarda % 20 oranında görülürken, yaşı ilerleyen kadınlarda bu oran yükselmekte ve % 40 oranına çıkmaktadır. Ergenlik dönemindeki kadınlarda ise, oldukça nadir olarak miyom teşhisi yapılabilir. Miyomun olması bir kadının gebe kalmasına engel olmayabilir. Ancak gebeliğinde bazı sorunların yaşanmasına neden olabilir. Çünkü miyomlar yerleşim yerlerine, büyüklüklerine ya da sayılarına göre kadının farklı şekilde etkilenmesine neden olabilir. Ayrıca gebeliğin ilk aylarında miyomların bir kısmında, hormonların etkisiyle büyüme görülebilir. Miyomların gebelikte verdiği tepkilerin daha önceden belirlenmesi oldukça güç olmaktadır. Kadınların erişkinlik dönemlerinde, miyomların etkisinde kalmış olması durumu olsa da, menopoz dönemine geldiklerinde miyomlarda küçülme meydana geldiğinden, etkilerinden kurtulurlar. Bu miyomların oluşumlarının hormonlarla olan bağlantısını göstermektedir.
Kadınlarda uygulanan histerektomi ameliyatı, yani rahmin alınmasının nedenlerinin başında % 35 oranla miyomlar gelmektedir. Kadının rahmini etkileyen miyom tek başına olabileceği gibi, sayıca fazla olan miyomlarda kadını etkisi altına alabilir.
Miyomların rahimdeki yerleşimi nasıl olur?
Rahmin dış tabakasında yerleşen miyomlar (Subseröz miyomlar)
Rahmin orta tabakasında yerleşmiş miyomlar (İntramural miyomlar)
Rahmin iç tabakasında yerleşen miyomlar (Submüköz miyomlar)
Miyomların neden olduğu belirtiler nelerdir?
Miyomlar çoğu kadınlarda belirti göstermeyebilir. Bu miyomların tespiti herhangi bir sebeple yapılan jinekolojik muayene sırasında olabilir. Bazı miyomlarda büyümeleriyle orantılı şekilde belirtilere neden olabilir. Bu belirtilerin içinde;
Adet kanamalarının fazla olması ve adetlerin düzensizleşmesi,
Cinsel ilişki sonrası kanama ve ağrı olması,
İki adet arasında ara kanama tarzında yakınmaların olması,
Sık idrara çıkma isteği,
Karındaki şişlik ve büyüme,
Adet döneminde ya da cinsel ilişkide hissedilen kuyruk sokumundaki ağrı,
Kanamaların fazla olması nedeniyle kansızlık çekilmesi,
Tüplere ve rahim ağzına baskı yapan, bu alanları kapayan miyomlar, gebeliğe engel olarak, kadının kısırlık sorunu çekmesine neden olabilir.
Yumurtanın döllenmeden sonra rahim içine yerleşmesini engelleyen miyomlar, kadının tekrarlayan düşükler yaşamasına neden olur.
Miyomların oluşumunda ve gelişmesinde vücuttaki hormon düzeninin büyük etkisi bulunmaktadır. Bu sonucu miyomların gebelikte gelişim göstermesi, menopozda küçülme eğilimi göstermesi desteklemektedir. Bu nedenle özellikle östrojen hormonu bundan sorumlu tutulmaktadır. Fakat yapılan araştırmalar miyomlar üzerinde progesteron hormonunun da etkisi olduğunu göstermiştir.
Miyom gelişiminde etkili olan faktörler
Miyomlar siyah ırkta olan kadınlarda daha fazla görülür.
Hiç doğum yapmamış olmak, miyom gelişimini desteklemektedir.
Erken yaşlarda adet görmeye başlamak,
Beslenme düzeni ve obezite,
Genetik yatkınlık,
Alkol alışkanlığı,
Yüksek tansiyon,
Bu etkenlerin olması kadınlarda daha fazla miyom görülmesine neden olabilir. Kadınların düzenli egzersiz yapıyor olmasının miyom gelişimini azaltıcı etki yapabilir. Ayrıca doğum kontrol hapının kullanımı da, miyomlara karşı bir koruyucu etki gösterebilir. Ancak bu etkiler henüz araştırma aşamasında olan sonuçlardır.
Miyomlar kansere dönüşür mü?
Miyomlar genel olarak iyi huylu (benign) tümörler olarak kabul edilir. Bunların kansere dönüşmesi hakkında bilimsel olarak bir kanıt bulunmamaktadır. Bu oluşumlarda kanserleşme eğilimi oldukça nadirdir. Bu dokularda gelişen sarkom türünde olan kanserler ise, oldukça kötü seyirlidir.
Miyom tanısından sonra izlenen tedavi yolu nedir?
Miyomların tanısı jinekolojik muayene ve ultrason tetkikiyle rahatlıkla konulabilir. Özellikle miyomdan kaynaklı belirtilerin olması halinde, daha erken dönemde teşhis edilebilirler. Bir kadında miyom tanısının yapılması, kesin bir ameliyat nedeni olmaz. Miyomlarda düşük oranda bir kısımda ameliyat gerekli olabilir. Özellikle kadının yaşam kalitesini bozacak seviyede, belirtileri şiddetli ve kanserleşme eğilimi olabilecek miyomlarda ya da yapılan tanı sırasında miyom olduğu belirlenemeyen tümörlerde cerrahi girişimler yapılabilir.
Kadınlarda özellikle menopoz döneminden sonra meydana gelen miyomlarda, hızla büyüyen miyomlarda, tanı sırasında çok büyük olanlar ve yapılan muayene sırasında yumuşama eğilimi belirlenmiş olan miyomlarda genellikle ameliyatla miyom çıkarılması tavsiye edilir.
Kadınların gebelik planı yaptığı sırada miyom tanısı konursa, doktorun miyom hakkındaki düşüncesi gebeliği olumsuz etkilemesi yönünde olursa, gebelikten önce miyomların çıkarılması tavsiye edilir.
Kadınlarda iç belirti vermeyen miyom tanısı yapıldığında, bunların özel bir durumu bulunmuyorsa, belirli aralıklarla, genellikle 6 ayda bir takibi yapılır. Bu sürede büyüme gösteren ya da başka belirtileri olan miyomların ameliyatla çıkarılması gündeme gelebilir.
Miyomların çıkarılması şart mı?
Üreme çağındaki kadınların en büyük sorunları arasında olan miyomlar her zaman çıkarılması gerekmez. Özellikle fazla rahatsızlık vermeyen miyomların etkileri ilaçlarla geçici de olsa, giderilebilir. Miyom oluşumunda hormonların etkili olması nedeniyle, ilaçların hormon baskılayıcı etkisinden yararlanılır. Bu tedavi sırasında miyomda küçülme meydana geleceğinden, yaptığı olumsuz etkiler hafifletilebilir. Fakat ilaçların kesilmesiyle birlikte, miyomlar eski haline kısa sürede geri döner. Cerrahi tedavi, miyomların kesin olarak tedavi edilmesini sağlar. Ancak devamında rahimde yeniden miyom oluşumu söz konusu olabilir.
Kadınların bir kısmı miyomları olmasına rağmen, yaşamlarında herhangi bir sorun yaşamaz. Kendilerinde miyom olduğunu bile fark edemezler. Bazı kadınlar ise, miyom belirtilerini yoğun bir şekilde yaşar. Özellikle yoğun adet kanamaları ve gebe kalma sorunları yaşayabilirler. Bunları tetikleyen unsur miyomların yerleştiği yer, sayısı ve büyüklükleridir. Bazen çok küçük bir miyom bile, yoğun rahatsızlık nedeni olabilir. Bu türde olan miyomların ameliyatla çıkarılmaları gerekir. Miyomlar yerleşim yerine göre değişik etkilere neden olabilir. Rahmin içindekiler kanamaların artmasına, gebe kalma zorluğuna neden olabilir. Rahim duvarında yerleşim gösteren ve büyüklüğü 5 cm üzerinde olan miyomlarında ameliyatla çıkarılması gerekir. Rahim dışında yerleşen miyomların etkisi büyümeleriyle birlikte ortaya çıkar. Çevredeki organ ve dokulara baskı yapmaya başladıklarında, kadının günlük yaşamını etkileyecek seviyede rahatsızlık verebilirler. Bu sorunların gelişmesi ameliyat kararının alınması için yeterlidir.
Miyomların ilaçla tedavi edilmesi mümkün mü?
Maalesef miyomlar ilaçlarla tedavi edilemez. Ancak miyomların etkisi hafifletilebilir. Sadece geçici bir süre buna ihtiyaç duyulduğunda ilaçlardan faydalanılabilir. Bu miyomların kontrol altında tutulmasını sağlayabilir. Şiddetli yakınmalara neden olan miyomların olması halinde, geçici bir süre kadının rahatlatılmasında ilaçlardan faydalanılabilir. Miyom çıkarma ameliyatı yapılacak kadınlarda da ameliyat öncesinde ilaçlar kullanılabilir. Bu sürede ilaçlar miyomları biraz olsun küçülteceğinden, ameliyat daha kolay yapılabilir. Günümüzde yapılan miyom tedavisinde en etkili yöntemlerin arasında, miyomektomi ameliyatı ve miyom embolizasyonu bulunmaktadır. Bunların uygulanmasında kadının yaşı ve gebelik isteği dikkate alınmaktadır. Miyomların tekrarlama olasılığı olduğundan, rahminde alındığı histerektomi ameliyatı da uygulanabilir.
コメント