Enanin Yaşı We Emeli Yoldan Göwrelilik

Sizin göwreli bolmagynyzdaky in wajyp zat sizin yaşynyzdyr. 36 yaşdan son bolan göwrelilik 20 yaşda bolan göwrelilige göra islemesekde 50(%) göterim azalyar.

Bu yagdayyn sebabi (kromozomal taydan saglykly yumurta döredilme üsdünligi artan yaş bilen birlikde ayratyan hem 36 yaşdan son azalyar. Eger maşgalanyzda ir aybaşy

kesilme yagdayy bar bolsa(ir menopoz yada genetikasynda menopoza yakynlyk) yada kemoterapiyya we radiyoterapiyiyya bejergisini alan bolsanyz bu yagdayda yetişen

yumurta sany has hem azalyar. Garramak bilen birlikde yumurta öyjüklerinde kromozom kemçilikleri has köp duş gelinyar we munyn netijesinde implante bolmayan (yagny

ene rahymynda(matgada) durmayan) saglyksyz embriyonyn bolmasy yada göwreliligin başlangyjynda çaga düşmesi bolyar.

  Ayallar saglykly yaşayyş bilen köpeljenligini tewigy garramak wagtynyn pasgelçiliklerden gorap bilmelidir. Çilim, arak we zararly maddalardan gaça durmaly, yzygider

maşyk we saglykly agyrlygyny(semizlik,horluk) goramalydyrlar. Bu yagday göwrelilik üçin gaty wajypdyr. Yöne yenede garrama wagtynyn pasgelçiliklerinden goranmak belli

bir yere çenli tasir edyar. Bu sebapli in göwusy ir yaşlarda göwreli bolmak we çaga edinmekdir.

AMH (ANTİ-MULLERİAN HORMONE) SYNAGY.

  Anti-müllerian garmon synagy ayalyn dogurganlygyny barlamakda ginişleyin ulanylyan gan alma synagydyr(test). Bu garmon ayalyn yumurtalyk rezerwini (ene rahymyndaky

galan yumurta sanyny) anyklamakda ulanylyar. Yumurtalyk yada yumurta rezerwi, dogurganlygyn ölçegi daldir. Munun bilen birlikde çaga dogurma başarnygynyn anyklamakda

esasy synagdyr. AMH synagy bilen yumurtalaryn hili barada anyk maglumat alyp bolmayar. Yöne yumurtalyk rezerwini anyklamakda tewygy netijesini görkezyar.

YAŞYN İLERLEMESİ BİLEN BİRLİKDE ENE GÖWRESİNDAKİ ÇAGANYN DÜŞMESİ.

  Yumurta öyjügi organizmanyn beyleki öyjükleri yaly 46 hromozoma eyyedir. Yöne bu sanyn sperma öyjüginden gelen hromozomlar bilen birleşmesi üçin yarysy yagny 23

bolmalydyr. Adam garradygyça yumurta öyjüginin bölünmesi genetik materyaldan (öyjük bölünmesinde) mukdarda ayrylma bolmayandygyndan adaty yagdayda bölünmez. Bu

yagday köpelen mukdarlarda genetika bozuklygyna sebap bolyar. Bu sebapden gynansakda garry ayallarda dineje göwreil bolmagy gynlaşdyrmak bilen galman, has hem artan

mukdarlarda çaga düşmesi we DOWN Sendromy (kemis) yaly genetika taydan kemis çagalar dogulma yagdayy köpelyar.

KÖMEK BİLEN GÖWRELİLİK (ASSİSTED CONCEPTİON) PEYDALY BOLUP BİLER.

  İn-Vitrofertilizasyon (İVF:emeli yoldan göwrelilik usuly) we beyleki kömekler bilen birlikde göwrelilik yagdaylarynyda içine alyan ösen tehnalogiya bilen göwreli

bolma üstünligi artyar. 36-40 yaşlarda bolsanyz İn-Vitrofertilizasyon (İVF) we beyleki tehnalaoiyalaryn kömegi bilen göwreli bolmagynyzy artdyryp bilersiniz. Alty

aydan köp wagytda tebigy yoldan göwreli bolmak bolsa bir ayyn dowamynda 5-8 (%) göterimde wagty, İn-Vitrofertilizasyon (İVF) bilen göwreli bolmasy bolsa 25-45(%)

göterime çykyar.

  PreimplantationGeneticDiagnosis(PGD): 

  Preimplantasyon  Genetik Tani (PGT) embriyonyn implantasyondan ön belli bir genetika we kromozomal kemçiliklerini kesgitlemede ulanylyan synag ususlydyr. Bu dineje

in köp göwrelilik üstünlik görkezjek embrioyony seçip alynyp bilinyan usuldyr.

DOGURGANLYGYN GORALMASY.

  Ayalyn göwreliliginin in köp bolyan yaşlary 20-30 yaşlary aralygydyr. Hazirki wagytda birleşdirilmedik(döllenmedik) yumurtalary sonky wagytlarda ulanmak üçin

dondyryp saklamak mümkindir. Hazirki döwürde taze ulanylmaga başlanan bu usul göwreli bolmak üçin elberişli bolmayan yada yaşayan agyr hassalygyndan göwreli bolmasy

mümkin bolmayan ayallar hem ilerdeki son yyllarda bu bejergi usuly bilen göwreli bolup bilyarler. Emma bu usu bilen bejergi yurdumyzda kabir yagdaylar sebapli rugsat

berilmeyar. Rak yada şona menzeş sebaplerden kemoterapi yada radyoterapi bejergilerini aljak bolyan ayallarda yumurta öyjüklerine zarar beryarler. Bu sebapli bu

ayallaryn kemoterapi we radyoterapi bejergilerinden ön yumurtalaryny alyp dondurmalaryna rugsat berilyar. Munyn bilen birlikde bu usulyn 38 yaşdan uly ayallarda

peydalydygy subut edilendir.

KÖPELMEK ÜÇİN ERKEGİN YAŞYNYN TASİRİ

  Erkeklerin 45 yaşdan son sperma saglygynda belli bir mukdar azalma bolsada, erkeklerde ayallardaky yaly zerury tasiri yokdyr. Yöne saglygynda kemçilik bolan

erkeklerde çaga bolmazlyk howpy 45 yaşdan son yüze çykmaga başlayar.